Hiện nay, trong lĩnh vực lập trình web, chúng ta nhanh có thể nhận ra rằng không thể bắt kịp với sự phát triển chóng mặt của các thiết bị điện tử (smartphone, tablet,..) mới với độ phân giải màn hình trên các thiết bị khác nhau.
Chính vì thế thay vì thiết kế từng phiên bản phù hợp cho từng thiết bị thì giải pháp tối ưu là sử dụng Responsive design – giúp trang web của bạn có thể phù hợp với tất cả các thiết bị, qua đó mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Hôm nay Mẫu Website 24h sẽ chia sẻ cho các bạn về Responsive và tầm quan trọng của nó trong thiết kế website.
Responsive là gì?
Responsive được trong lĩnh vực thiết kế website được dùng để thiết kế trang web để các nội dung có thể hiển thị tương thích trên các thiết bị khác nhau. Nói cách dễ hiểu, bố cục của trang web sẽ được thay đổi, điều chỉnh để có thể xuất hiện một cách hợp lý và vừa đủ trên màn hình của các thiết bị như máy tính, điện thoại hay bất kỳ thiết bị nào mà bạn đang sử dụng.
Hiện nay, các thiết bị di động, đặc biệt là Smartphone có xu hứng lên ngôi, thiết kế responsive dần trở nên phổ biến. Đặc biệt, thiết kế responsive còn được xem là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá sự hiệu quả của trang web.
Trải nghiệm người dùng ngày càng cao và bất kỳ doanh nghiệp nào cũng muốn khách hàng của mình hài lòng, những tập đoàn lớn cũng không ngoại lệ khi Google đã công bố Responsive là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá website, ảnh hưởng trực tiếp đến kết thứ hạng của bạn trên trang kết quả tìm kiếm.
Vì sao lại cần thiết kế responsive cho website?
Trước khi có sự ra đời của responsive và được áp dụng phổ biến trong lập trình website, đa phần các trang sẽ được thiết kế theo tỷ lệ máy tính. Vì thế, khi người dùng truy cập vào website từ các thiết bị khác như máy tính bảng hay điện thoại, họ chỉ thấy một phần nội dung và cần phải liên tục di chuyển, phóng to hay thu nhỏ mới có thể xem được toàn bộ thông tin của trang web.
Một số trang đưa ra giải pháp sử dụng đồng thời hai phiên bản riêng biệt cho máy tính và điện thoại. Tuy nhiên chi phí để có thể tạo và duy trì hai phiên bản này khá cao, đồng thời việc này cũng làm phân tán khả năng tìm kiếm, tiếp cận website thông qua các công cụ tìm kiếm.
Thế nên, responsive sinh ra và trở thành giải pháp tối ưu trong thời điểm hiện tại, khắc phục những vấn đề trên. Ngoài ra, trong trường hợp bạn cần điều chỉnh, bảo trì hay thay đổi giao diện thì thiết kế responsive giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí thực hiện khi chỉ cần cập nhật trên một phiên bản duy nhất.
Đứng về phía góc độ người dùng, website được thiết kế responsive sẽ mang đến cho họ được sự trải nghiệm tốt hơn, các thao tác đơn giản thuận tiện, xem nội dung một cách đơn giản hơn nhờ bố cục giao diện được thiết kế một cách hợp lý, các kích thước màn hình của các thiết bị di động cần có một layout mới để thuận tiện cho thao tác và đặc biệt là thói quen thao tác 1 tay trên smartphone.
Một số yếu tố quan trọng cần lưu ý khi thiết kế website responsive
Sự khác nhau giữa Responsive và Adaptive
Trên phương diện chức năng của Responsive và Adaptive nhắm đến việc giúp website có thể hiển thị đầy đủ nội dung và các chức năng trên các thiết bị có kích thước màn hình khác nhau. Tuy nhiên hai phương pháp này cực kỳ khác biệt, cần dựa trên định hướng nội dung để lựa chọn phương pháp phù hợp.
Dòng chảy hiển thị
Đối với các thiết bị di động, bề ngang của giao diện hiển thị được thu hẹp khá nhiều so với màn hình máy tính. Đặc biệt, người dùng có thói quen lướt từ trên xuống dưới để xem các nội dung trên website.
Vậy nên, khi thiết kế responsive cho các thiết bị di động, các trang web thường có xu hướng đẩy những nội dung xuống phía dưới để tạo một dòng chảy hiển thị. Đặc biệt khi người dùng thao tác trên mobile, bạn không nên đặt quá nhiều liên kết hay các nút bấm trên giao diện khiến người dùng click nhầm.
Breakpoint
Breakpoint trong thiết kế responsive giúp cho các thiết bị tự xác định được các điểm giới hạn khi hiển thị nội dung.
Khi xếp các điểm breakpoint cần được cân nhắc cẩn thận vì chúng có thể khiến trang web của bạn trở nên lộn xộn khi hiển thị trên các thiết bị khác nhau. Giống như việc bạn ngắt dòng một cách lung tung có thể khiến nội dung bị xáo trộn, ngữ nghĩa của câu không liền mạch.
Các giá trị Max và Min
Các nội dung (bao gồm chữ viết, hình ảnh hay các định dạng thông tin khác) thường có kích thước không đồng nhất. Việc này khiến cho một số nội dung hiển thị vừa đủ trên điện thoại, một số khác bị tràn nội dung.
Khi đó, các giá trị Max/Min sẽ giúp cho designer giới hạn được vị trí và không gian hiển thị các nội dung này trên website theo từng thiết bị (cụ thể theo kích thước màn hình) giúp việc hiển thị nội dung được tối ưu, tránh trường hợp bị tràn nội dung.
Thiết kế Mobile-first hay Desktop-first
Mobile First đang xu hướng hiện nay bởi sự phổ biến của smartphone.
- Desktop-first: Thiết kế giao diện trang web tương thích với giao diện máy tính, tiếp theo là điều chỉnh, thu nhỏ những nội dung cho phù hợp với giao diện máy tính bản và cuối cùng là điện thoại di động.
- Mobile-first: Thiết kế giao diện trang web phù hợp với màn hình điện thoại, tiếp theo là bố trí và sắp xếp, điều chỉnh kích thước nội dung phù hợp với máy tính bảng và cuối cùng là máy tính hay các thiết bị có kích thước màn hình lớn hơn.
Mobile-first là phương thức thuận tiện, hiệu quả và khá phù hợp với sự phổ biến của smartphone. Hiện nay, hầu hết các website được thiết kế theo xu hướng mobile-first do số lượng người sử dụng các thiết bị di động ngày càng lớn, bao gồm nhiều kích thước màn hình khác nhau cũng như sự phổ biến của smartphone, do đó các developer cần ưu tiên cho giao diện này hơn và sau đó mới đến giao diện desktop.
Việc này không đồng nghĩa là bạn có bỏ qua phiên bản máy tính, bởi giao diện desktop rất quan trọng và cần được tối ưu và tùy vào đặc thù website và ý định của người làm website mà ưu tiên thay đổi và tối ưu giao diện nào trước.
Hiểu rõ về kích thước màn hình thiết bị khi dùng Responsive
Responsive là gì và được thể hiện trên các kích thước màn hình thiết bị ra sao? Hãy tham khảo kích thước của các thiết bị dưới đây
- 320px – Màn hình điện thoại di động, hiển thị chiều dọc
- 480px – Màn hình điện thoại di động, hiển thị chiều dọc
- 600px – Màn hình máy tính bảng, hiển thị chiều dọc
- 800px – Màn hình máy tính bảng, hiển thị chiều ngang
- 786px – Màn hình máy tính bảng, hiển thị chiều dọc
- 1024px – Máy tính bảng to, hiển thị chiều ngang
- Từ 1025px trở lên – Dành cho desktop
Độ phân giải thường hay gặp nhất là 320px, 480px, 900px, 1200px, 1680px,…
Một số công cụ kiểm tra Responsive Web Design
Ngày nay, càng nhiều người sử dụng điện thoại và máy tính bảng để tìm kiếm các thông tin và truy cập vào website, vì thế việc test responsive web design là hết sức quan trọng. Nhằm tối ưu trải nghiệm người dùng trên các thiết bị khác nhau. Hai hai phương pháp kiểm tra responsive phổ biến:
Công cụ kiểm tra responsive trực tuyến
- Mobile-Friendly của Google
- Responsinator
- Responsive Design Test by TrulyBlogger
- Material Design
- Screenfly
Công cụ phát triển trình duyệt web
Một cách khác để có thể kiểm tra responsive là sử dụng công cụ phát triển trình duyệt web như: Google Chrome, Opera hay Mozilla Firefox. Cụ thể như sau:
- Mở website cần kiểm tra
- Nhấp chuột phải, chọn Kiểm Tra Hoặc Inspect.
- Trên cửa sổ Dev Tools mở lên, chọn Toggle device toolbar.
- Sử dụng trình giả lập xuất hiện trên màn hình, bạn có thể kiểm tra responsive trên thiết bị, kích thước.
Các bước thiết kế website chuẩn Responsive
Sau đây là các bước cơ bản mà Mẫu website 24h đã trải nghiệm và rút ra kinh nghiệm để chia sẻ, bạn có thể tham khảo qua để kiếm tra website của mình có responsive hay chưa, và các bước thực hiện đơn giản.
Bước 1: Khai báo thẻ Meta viewport của website
Khai báo thẻ Meta viewport của website trước khi thực hiện responsive website.
Meta viewport là điều kiện bắt buộc khi thiết kế responsive của website. Meta viewport được sử dụng để thiết lập việc hiển thị tương ứng kích thước màn hình cho các trình duyệt ở các thiết bị khác nhau. Bạn có thể lựa chọn các giá trị khác nhau cho thẻ Meta viewport tùy theo đặc điểm và nhu cầu thiết kế.
Để biết website của mình có được cài đặt responsive hay chưa, bạn có thể check bằng cách vào website, bấm tổ hợp phím Ctrl + U để viewsource của website, tiếp theo bấm Ctrl + F để tìm kiếm từ khóa viewport (thể meta viewport) để kiểm tra xem web đã được cài đặt responsive hay chưa?
Bước 2: Viết CSS cho từng giao diện thiết bị
Sau khi khai báo thẻ viewport, tiếp theo tiến hành viết CSS tương ứng theo từng tỉ lệ của các loại thiết bị khác nhau. Việc tối ưu hiển thị trên bao nhiêu thiết bị phụ thuộc vào người lập trình web, tuy nhiên không phải thiết bị nào cũng có thể được tối ưu.
Bởi vì mất nhiều thời gian nên thường các công ty thiết kế website chỉ code CSS cho một số thiết bị được sử dụng phổ biến, những kích thước màn hình chung chứ không code cho từng thiết bị khác nhau, vì vậy một số thiết bị có kích thước màn hình đặc biệt có thể sẽ không được tối ưu.
Phụ thuộc vào kinh nghiệm của lập trình viên mà mã nguồn CSS để tối ưu responsive sẽ khác nhau, những công ty làm web chuyên nghiệp sẽ tối ưu code tốt hơn, hạn chế code dư thừa, đảm bảo code sạch. Vậy nên bạn lựa chọn các công ty uy tín chuyên nghiệp, tránh những công ty rẻ với dịch vụ kém.
Bước 3: Kiểm tra responsive có chuẩn chưa?
Sau khi hoàn thành việc tối ưu Responsive cho website, tiếp theo nên tiến hành kiểm tra lại toàn bộ giao diện trên các loại thiết bị khác nhau. Ngoài phương thức kiểm tra thủ công là co giãn kích thước trình duyệt, bạn nên hay trực tiếp sử dụng các loại thiết bị khác nhau để thử, bạn có thể tìm đến một vài công cụ check responsive online.
Lời kết
Như vậy là bạn đã hiểu được niệm cơ bản của Responsive hay chưa? cũng như cách áp dụng chúng trong các trường hợp cụ thể. Hy vọng qua bài viết này của Mẫu website 24h, các bạn có thể cải thiện responsive cho trang web của mình sao cho hợp lý và khoa học nhất. Chúc các bạn thành công.